✍️ ویکتوریا آزاد
در ماههای اخیر شاهد نشانههایی از باز شدن ظاهری فضا در ایران هستیم؛
برگزاری کنسرتها، موتورسواری زنان، کاهش فشار بر پوشش، و اجازهٔ پخش محدود موسیقی.
اما این پدیدهها، هرچند در ظاهر خوشایند بهنظر میرسند، در واقع بخشی از یک استراتژی فریب کوتاهمدت برای مدیریت بحران اجتماعی و جلوگیری از قیامهای گستردهاند.
🧩 آزادیهای نمادی؛ سوپاپ اطمینان کنترلشده
رژیمهای ایدئولوژیک زمانیکه با بحران مشروعیت و فشار اقتصادی روبهرو میشوند،
برای کاهش خشم عمومی «نمایش آزادی »روی میآورند، برای مثال در مورد ایران، کمی موسیقی، چند اجرای محدود، حذف موقتی گشت ارشاد، شل کردن سختگیریهای حجاب، موتورسواری دختران . اما هدف اصلی آنها نه اصلاح، بلکه انحراف انرژی جامعه از مسیر اعتراض به مسیر سرگرمی و امید کاذب است.
این سیاست در علوم سیاسی با عنوان «Liberalization without Democratization» شناخته میشود —
یعنی باز شدن کنترلشده برای بقا، نه برای تحول.
حاکمیت میکوشد به مردم القا کند که اصلاح از درون ممکن است، تا جنبشهای بنیادین و براندازانه را بیاثر کند.
⚙️ هدف واقعی: خنثیسازی انرژی قیام
جمهوری اسلامی در مرحلهٔ فرسایش ساختاری است؛
درآمد نفتی سقوط کرده، مکانیسم ماشه فعال شده، و حمایت خارجی در حال فروریختن است.
در چنین وضعیتی، رژیم با چند امتیاز فرهنگی سعی دارد:
- احتمال شورش را کاهش دهد؛
- جامعه را در فضای انتظار و تعلیق نگه دارد؛
- چهرهای معتدل برای مذاکره با غرب بسازد.
در حقیقت، این یک «نفس مصنوعی سیاسی برای بقای رژیم» نه تغییر ماهوی و واقعی.
⚖️ آزادی بدون ضمانت قانونی؛ تلهای خطرناک
آزادی اگر در قاموس قانون و نظام قضایی ثبت و تضمین نشود، هر زمان منافع حاکمیت اقتضا کند، بهسادگی پس گرفته میشود. عقب نشینی حکومت در خصوص حجاب و کنسرتها و موسیقی محصول فشارهای اجتماعی است اما این عقب نشینی موقت است و ریشه در تحولات قانونی ندارد. عده اژ ممکن است در زندگی همینها را کم داشتند لذا از این پیروزی موقتی خوشحالند و قانع اما برای اکثریت جامعه چنین نیست. دست و پنجه نرم کردن با ابربحرانها و نداشتن یک حاکمیت خوب و مردمی دغدغه اصلی شان است.
بسیاری اشراف دارند که تاریخ جمهوری اسلامی پر است از چرخهٔ فریب: از آزادی مطبوعات دههٔ ۷۰ تا وعدهٔ لغو گشت ارشاد و بازگشت دوبارهٔ آن.
ج ا. با «شل کن سفت کن»، میزان آزادی های اجتماعی را بهتناسب نیازش و موقعیتش تنظیم میکند تا فشار اجتماعی را کنترل کند. مردم اگر به چنین روندی عادت کنند، از شهروند به رعیت مطالبه گر تبدیل میشوند
رعایایی که هر روز باید منتظر لطف جدید حاکمان باشند، نه حق قانونی شهروندی.
🕰️ بازی ارتجاع
هماکنون نیز صداهایی از درون حاکمیت بلند شده که میگویند
«با بدحجابی، اسلام در خطر است». این همان سیگنال آغاز بازگشت است؛
یعنی دستگاه قدرت در حال سنجش واکنش جامعه است
تا اگر فضا آرام شد، دوباره سرکوب را با توجیه مذهبی بازگرداند.
⚠️ آیندهای که مردم ایران باید انتخاب کنند
اگر جامعه به این آزادیهای ظاهری راضی شود و خواست تغییر بنیادین را کنار بگذارد،
نتیجهاش چیزی جز تثبیت استبداد در لباسی نرمتر نخواهد بود. ساختار فاسد بازتولید میشود، نهادهای امنیتی نیرومندتر میشوند و ایران برای دههها در مدار فقر، سانسور و مهاجرت باقی میماند.
🕊️🕊️آزادی واقعی یعنی آزادی سیاسی، رسانهای ، قضایی.
بدون اینها، هر آزادی فرهنگی کوتاهمدت فقط نقاب تازهای بر چهرهٔ نظام در حال زوال است.
🕊️🕊️آزادی اگر ضمانت قانونی نداشته باشد، اصلاح نیست؛
تلهای است برای تمدید عمر حاکمیت.
⚠️و هر آینه ملتی به تله حکومتی صراضی شود، از آزادی واقعی برخوردار نخواهد شد.
💎 @iranyarannetwork1398
